نشست خبری کنگره بزرگداشت پنجاهمین سال رحلت مرحوم آیتالله العظمی حاج سید محمدهادی میلانی(ره) روز گذشته با حضور خبرنگاران و اصحاب رسانه در تالار شیخ طبرسی(ره) بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی برگزار شد.
مطابق برنامهریزیها، افتتاحیه این کنگره یکروزه قرار است با حضور میهمانان و چهرههای علمی، حوزوی، دانشگاهی، فرهیختگانی از حوزه و دانشگاه و... پنجشنبه چهارم دی ماه سال جاری در تالار قدس حرم مطهر امام رضا(ع) و اختتامیه نیز در همان روز در تالار شیخ طبرسی(ره) بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی برگزار شود.
قرن چهارم هجری قمری، سرآغاز شکلگیری حوزه علمیه خراسان
به گزارش خبرنگار روزنامه قدس، حجتالاسلاموالمسلمین علی خیاط، مدیر حوزههای علمیه خراسان و عضو شورای سیاستگذاری کنگره بزرگداشت پنجاهمین سال رحلت آیتالله العظمی محمدهادی میلانی(ره) در نشست خبری این کنگره که صبح سهشنبه دوم دی در بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی برگزار شد، با اشاره به پیشینه کهن حوزه علمیه خراسان، این حوزه را یکی از قدیمیترین و ریشهدارترین مراکز علمی جهان تشیع معرفی کرد.
وی با بیان اینکه هستههای اولیه شکلگیری حوزه علمیه خراسان به قرون نخستین اسلامی و دستکم به قرن چهارم هجری بازمیگردد، اظهار کرد: براساس اسناد تاریخی، مرحوم شیخ صدوق(ره) بخشی از مجالس خود را در جوار بارگاه منور حضرت رضا(ع) برگزار میکرد و از همان زمان، حرم مطهر رضوی به کانون گسترش مدارس و مراکز علمی تبدیل شد. مدیر حوزههای علمیه خراسان با اشاره به نقش تاریخی این حوزه در تربیت شخصیتهای برجسته علمی گفت: چهرههایی چون شیخ طوسی معروف به شیخالطائفه و خواجه نصیرالدین طوسی از پرورشیافتگان یا مرتبطان با این مکتب علمیاند و در طول تاریخ، مکاتب علمی متعددی در این حوزه شکل گرفته، رشد یافته و تداوم پیدا کرده است.
حجتالاسلام خیاط، علما را مرزبانان اعتقادی و فکری اسلام معرفی کرد و افزود: علما در طول تاریخ، دژهای مستحکم دین بودهاند و وظیفه حراست از عقاید، احکام و هویت اسلامی و نیز ترویج و اقامه دین را بهخوبی انجام دادهاند.
نقش آیتالله العظمی میلانی(ره) در به اوج رساندن حوزه علمیه خراسان
وی اظهار کرد: مرحوم آیتالله محمدهادی میلانی، یکی از برجستهترین چهرههای سده اخیر حوزههای علمیه است و این مرجع عالیقدر پس از طی مراحل علمی و اخلاقی در حوزه نجف و سپس کربلا، با هجرت به مشهد مقدس، نقش بیبدیلی در ارتقای علمی، آموزشی و مدیریتی حوزه علمیه خراسان ایفا کرد و این حوزه را در دوره حضور خود به اوج رساند.
عضو شورای سیاستگذاری کنگره بزرگداشت آیتالله العظمی میلانی با اشاره به ابعاد مختلف شخصیت این عالم بزرگ، افزود: آیتالله میلانی علاوه بر جایگاه ممتاز علمی و مرجعیت، در عرصههای اجتماعی و سیاسی نیز حضوری مؤثر و نقشآفرین داشت و اسناد تاریخی گواه تأثیرگذاری ایشان در مقاطع حساس تاریخ معاصر، بهویژه در واکنشها به رخدادهای مهم سیاسی ازجمله تبعید حضرت امام خمینی(ره) است.
وی همچنین به اهتمام مرحوم آیتالله العظمی میلانی در بهروزرسانی ساختارهای آموزشی حوزه و تأسیس مدارس علمیه متناسب با نیازهای زمان اشاره کرد و گفت: شخصیت اخلاقی، معنوی و اجتماعی این مرجع فقید، او را به الگویی جامع برای نسل امروز تبدیل کرده است.
ضرورت معرفی الگوهای اصیل حوزوی به نسل جوان
حجتالاسلام خیاط با بیان اینکه معرفی الگوهای اصیل حوزوی مانند آیتالله میلانی به جامعه، بهویژه نسل جوان، یک ضرورت فرهنگی است، خاطرنشان کرد: به همین منظور در پنجاهمین سال ارتحال آیتالله العظمی میلانی، کنگره بزرگداشت این عالم مجاهد با هدف بازخوانی ابعاد علمی، سیاسی، اجتماعی و اخلاقی ایشان برگزار میشود. امید است این همایش بتواند گامی مؤثر در معرفی صحیح و جامع این چهره ماندگار تاریخ حوزههای علمیه به جامعه بردارد.
کنگرهای برای بزرگداشت فضائل انسانی
دکتر احد فرامرز قراملکی، رئیس بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی نیز در این نشست خبری در سخنانی به بیان جزئیات برگزاری کنگره بزرگداشت پنجاهمین سال رحلت مرحوم آیتاللهالعظمی میلانی(ره) پرداخت.
وی با تشریح اهداف و دستاوردهای برگزاری این کنگره، این رویداد را «پاسداشت یک مرجع جامعالاطراف و سرمایه تمدنی جهان تشیع» دانست و گفت: بزرگداشت این عالم ربانی، بزرگداشت مجموعهای از فضائل انسانی، علمی، اجتماعی، اخلاقی و معنوی بوده که در شخصیت ایشان تجلی یافته است.
قراملکی ادامه داد: آیتاللهالعظمی میلانی(ره) در درجه نخست بندهای صالح و مخلص برای خداوند متعال بود. این مرجع عالیقدر از نظر علمی، در حوزههای مختلف بهویژه تفسیر، فقه، اصول و... جایگاهی ممتاز داشت و در کنار آن، از حیث سلوک فردی و معنوی نیز تحت تربیت بزرگان اهل سلوک قرار گرفته بود، چنانکه ایشان با اهتمام شخصی به تهذیب نفس و طی مسیر معنویت پرداخت و این موضوع از ویژگیهای برجسته اخلاقی این فقیه روشنبین به شمار میرود.
وی با اشاره به اینکه برگزاری این کنگره در حقیقت بزرگداشت سرمایه تمدنی یک چهره فقهی و مرجع بزرگ است، خاطرنشان کرد: با توجه به جایگاه تمدنی مرحوم آیتالله العظمی میلانی(ره)، تصمیم بر آن شد بزرگداشتی در قالب یک کنگره علمی جامع برگزار شود و در گام نخست، تمامی فعالیتهای پیشین شامل همایشها، مقالات، کتابها و سخنرانیهایی که درباره ایشان یا از آثار ایشان انجام شده بود، مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت تا خلأهای پژوهشی، شناسایی و از انجام کار تکراری جلوگیری شود.
انتشار ۱۲ اثر علمی از دروس و مبانی فکری آیتالله العظمی میلانی(ره)
رئیس بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی ادامه داد: براساس این ارزیابیها، برنامهریزی دقیقی صورت گرفت و در بازهای نزدیک به یک سال، سیاستگذاری علمی کنگره انجام شد. شورای سیاستگذاری کنگره با حضور نمایندگانی از حوزه علمیه خراسان، حوزه علمیه قم، دانشگاههای وابسته به آستان قدس رضوی و بنیاد پژوهشهای اسلامی تشکیل شد و محور اصلی فعالیتها نیز منطبق بر هدف احیای میراث علمی و آرای فقهی، اصولی، تفسیری و کلامی مرحوم آیتاللهالعظمی میلانی(ره) قرار گرفت.
قراملکی خاطرنشان کرد: تاکنون هفت نشست علمی در شهرهای مشهد، تبریز و کربلا با مشارکت حوزههای علمیه خراسان، تبریز و نجف اشرف، دانشگاه فردوسی مشهد و مدارس و حوزههای علمیه برگزار شده و در این نشستها نزدیک به ۳۰ ارائه و سخنرانی علمی صورت گرفته است. همچنین مجموعه مقالات کنگره در ۳۳ مقاله منتشر شده و ۱۲ عنوان کتاب مهم شامل تقریرات دروس، بازخوانی دیدگاهها و تحلیل مواضع علمی ایشان نیز به چاپ رسیده است.
رئیس بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی افزود: افزون بر این، بخشی از تقریرات و اسناد علمی کشفشده بهصورت تصویری آماده ارائه شده که همزمان با افتتاحیه این کنگره رونمایی خواهد شد. همچنین در حاشیه این رویداد نیز نمایشگاه اسناد، آثار و کتابهای مرتبط با مرحوم آیتاللهالعظمی میلانی(ره) برگزار میشود.
افتتاحیه کنگره با پیام رهبر معظم انقلاب
وی با اشاره به برنامههای مورد نظر در روز برگزاری این کنگره، یادآور شد: افتتاحیه این کنگره با پیام تصویری رهبر فرزانه انقلاب اسلامی و پیام مکتوب آیتالله العظمی سبحانی، از مراجع عظام تقلید از قم همراه خواهد بود و پس از آن، ۶ نشست علمی بهصورت موازی و چندزبانه با حضور اساتید حوزه و دانشگاه از قم و مشهد برگزار میشود.
بزرگداشت علما و فقها ریشه قرآنی و اسلامی دارد
حجتالاسلام والمسلمین مهدی شریعتیتبار، دبیر علمی کنگره بزرگداشت مرحوم آیتاللهالعظمی میلانی(ره) نیز در این نشست خبری با اشاره به برخی از آیات قرآن کریم درباره زنده نگه داشتن یاد و خاطره پیامبران و تأکید پروردگار متعال به پیامبر اسلام(ص) مبنی بر گرامیداشت این یاد و خاطره، گفت: علما در امت اسلامی وارثان و ادامهدهندگان مسیر انبیا بوده و پیامبر اکرم(ص) بر اهمیت یادکرد صالحان نیز تأکید داشته و فرمودهاند: «یاد و ذکر انسانهای صالح و مصلح، زمینهساز نزول رحمت الهی است». این یادآوریها خود منشأ برکات علمی، فرهنگی و اجتماعی فراوانی برای جامعه اسلامی خواهد بود و برگزاری این کنگره هم در راستای همین نگاه عمیق به احیای میراث علمی فقاهت و مرجعیت شیعه است.
وی با بیان اینکه آثار علمی این فقیه بزرگ، بهویژه تحقیقات اصولی ایشان کمتر مورد توجه قرار گرفته، گفت: باید با پژوهشهای دقیق، این میراث ارزشمند احیا شده و در اختیار جامعه علمی، دانشگاهیان و پژوهشگران قرار گیرد.
ادامه فعالیت دبیرخانه دائمی این کنگره
دبیرعلمی این کنگره با تأکید بر دائمی بودن این حرکت علمی تصریح کرد: این کنگره صرفاً یک برنامه مقطعی نیست، بلکه با تدبیر شورای سیاستگذاری و دبیرخانه دائمی، یک پروژه مستمر علمی شکل گرفته است و فعالیتهای مربوط، با پایان اختتامیه متوقف نخواهد شد، بلکه روند احیا، مستندسازی، تحقیق و انتشار آثار علمی این فقیه بزرگ همچنان ادامه خواهد داشت و امیداوریم در آیندهای نهچندان دور، برخی از تقریرات و مباحث اصولی مرحوم آیتالله میلانی(ره) که تاکنون بهصورت کامل تدوین و چاپ نشدهاند، با تحقیق علمی دقیق منتشر شوند. این اقدام میتواند خدمتی ماندگار به جامعه علمی کشور و حوزههای علمیه باشد.
نظر شما